Το μουσείο ιδρύθηκε το 2011 με χρήματα του Συλλόγου και το διαχειρίζεται ο σύλλογος «Ιερομάρτυς Πατροκοσμάς».
Ο `Αγιος Κοσμάς πέρασε από το Βασιλικό τον Απρίλιο τού 1777 για πρώτη φορά και τον Οκτώβριο τού 1778 για δεύτερη φορά κατά την οποία μάλιστα έμεινε έξι μέρες για να διδάξει.
Την πρώτη διδαχή την έκανε στην πεδιάδα τού Άγιου Νικολάου και την δεύτερη στο εξωκκλήσι τού Αγίου Γεωργίου. Ό Άγιος όπου πήγαινε προσεύχονταν παρουσία των κατοίκων στα σταυροδρόμια των χωριών. Στο Βασιλικό προσευχήθηκε σε δύο σταυροδρόμια.
Στο τρίτο σταυροδρόμι της Αγίας Παρασκευής (θέση Καρυά), όπου πήγε για να προσευχηθεί, αντίκρισε με στενοχώρια τούς σιουμπάσηδες να ζυγίζουν τη σοδιά των κατοίκων για να υπολογίσουν τον φόρο της δεκάτης, που έπρεπε να εισπράξει το Τουρκικό δημόσιο από τούς σκλαβωμένους Έλληνες.
Τότε μερικοί Βασιλικώτες τον ρώτησαν τί προβλέπει για την απελευθέρωση τού χωριού και ό `Άγιος τους απάντησε : “Τα βάσανα είναι ακόμα πολλά. Θυμηθείτε τα λόγια μου, προσεύχεσθε, ενεργείτε και υπομένετε στέρεα”.
Μετά πήρε ένα παλούκι, κατ΄ άλλους το μπαστούνι ή το ραβδί του, το έβαλε στην σχισμή ενός δένδρου και είπε: “Άμα κλείσει ή σχισμή και κλειστεί μέσα το παλούκι, τότε θα έρθει το ποθούμενο”.
Η προφητεία επαληθεύτηκε το 1912-13, απελευθερώθηκε ό τόπος μαζί και ή Βόρειος Ελλάδα.
Το δένδρο αυτό έχει διασωθεί και φυλάσσεται στο Μουσείο πού βρίσκεται λίγο πιο έξω από το χωριό και μέσα στον προαύλιο χώρο τού εξωκκλησιού τού Αγίου, που χτίστηκε το 1954.
Στον ίδιο προαύλιο χώρο, θα δούμε και το Εικονοστάσι πού χτίσανε οι κάτοικοι τού χωριού, αμέσως μόλις ή είδηση της θανάτωσης τού Αγίου έφτασε στο Βασιλικό. Το εικονοστάσι είναι χτισμένο ακριβώς εκεί πού στάθηκε ο Άγιος Κοσμάς, για να διδάξει και να Προφητεύσει.
Μέσα στο μουσείο υπάρχει και μια εικονική αναπαράσταση, την οποία έχει φιλοτεχνήσει η Μαριάνθη Καλογιάννη, καθώς και αποφθέγματα που είχε πει ο Πατήρ Κοσμάς.
[Πηγή: Maria Papanotis]
Τα τηλέφωνα επικοινωνίας για επίσκεψη στο Μουσείο είναι:6932967002 και 6946891509.