Καλπάκι

Γενικά στοιχεία

Το Καλπάκι πριν τον πόλεμο του 1940 ήταν σχεδόν ακατοίκητο. Υπήρχαν λίγες καλύβες και ένα-δυο καφενεία για τους περαστικούς στρατιώτες που είχαν έξοδο από το στρατόπεδο που βρίσκεται λίγο πριν το Καλπάκι. Σε αυτό στέλνονταν οι στρατιώτες προς αναμόρφωση. Είναι γνωστό για την ιστορία του κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο (Μάχη του Καλπακίου) κατά την εισβολή των Ιταλών.

Σήμερα το Καλπάκι είναι η έδρα του Δήμου Πωγωνίου. Αποτελεί σπουδαίο συγκοινωνιακό κόμβο όπου και οφείλει την συνεχόμενη ανάπτυξή του. Ενδεικτικά αναφέρουμε το εργοστάσιο εμφιαλώσεως νερού και αναψυκτικών, τα σύγχρονα θερμοκήπια ευρωπαϊκών προδιαγραφών, τις μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος (φωτοβολταικά) κ.τ.λ., τα οποία προσδίδουν αναπτυξιακή δυναμική. Παρά τη δυσμενή τάση της υπαίθρου αποτελεί οικισμό που συνεχώς συγκεντρώνει κατοίκους από τα γύρω ορεινά χωριά και διάφορα επαγγέλματα. Διαθέτει όλα τα είδη καταστημάτων, εστιατόρια, ταβέρνες, ξενώνες και διάφορες υπηρεσίες. Το Καλπάκι αποκτά τελικά, σημαντικό ρόλο στην οργάνωση του χώρου της ευρύτερης περιοχής Πωγωνίου ^[1].

  Ιστορικά Αξιοθέατα

Στην πλαγιά του λόφου προφήτης Ηλίας, το καλοδιατηριμένο ΟΧΙ θυμίζει την εποχή και το έπος του ’40. Στην είσοδο του Καλπακίου υπάρχει το Πολεμικό Μουσείο όπου το επισκέπτονται χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. Οι στρατιώτες ξεναγοί λύνουν τις απορίες των επισκεπτών σχετικά με τα γεγονότα του πολέμου και υπαρχουν πλούσια εκθέματα, γραφική και ηχητική αναπαράσταση της μάχης του Καλπακίου.

Μετά την οχυρωματική τάφρο υπάρχει η σπηλιά όπου χρησιμοποιήθηκε ως Στρατηγείο του Διοικητή της 8ης Μεραρχίας κατά τη διάρκεια του πολέμου. Την είσοδο της σπηλιάς κοσμεί η προτομή του Κατσιμήτρου Χαράλαμπου, που με την πίστη του να υπερασπιστεί τη γραμμή άμυνας Ελαίας – Καλαμά καθήλωσε τις Ιταλικές δυνάμεις στο Καλπάκι ^[2]. Πάνω από τον οικισμό και στον λόφο Σειλητούρια δεσπόζει το γιγάντιο μπρούτζινο άγαλμα του πολεμιστή στρατιώτη του ’40. ^[3]

  Μάχη του Καλπακίου

Παραμονές του 1940 η 8η Μεραρχία Ηπείρου με επικεφαλής τον υποστράτηγο Κατσιμήτρο Χαράλαμπο οργάνωσε την άμυνα στα γύρω υψώματα της Γκραμπάλας, της Ασόνισσας, της Βελλάς και των Γρεμισιών. Στο ύψωμα της Βελλάς διασώζονται μέχρι σήμερα τα ίχνη των χαρακωμάτων. Ο υποστράτηγος Κατσιμήτρος, παρά τις αντίθετες απόψεις του Γενικού Επιτελείου που προέβλεπε άμυνα στα Τζουμέρκα, διέταξε να κρατήσει την γραμμή άμυνας στο Καλπάκι μέχρι εσχάτων. Πέτυχε να αναχαιτίσει την Ιταλική εισβολή και στις 10 Νοεμβρίου 1940 η 8η Μεραρχία πέρασε από την άμυνα στην επίθεση. Ιδιαίτερα στα υψώματα της Γκραμπάλας, ανατολικά του Καλπακίου, έγιναν οι πιο αιματηρές συγκρούσεις. Στην πλαγιά του λόφου προφήτης Ηλίας, το καλοδιατηριμένο ΟΧΙ θυμίζει την εποχή εκείνη. Στην είσοδο του Καλπακίου υπάρχει το Πολεμικό Μουσείο του ’40. Οι στρατιώτες ξεναγοί λύνουν τις απορίες των επισκεπτών σχετικά με τα γεγονότα του πολέμου και υπάρχουν πλούσια εκθέματα, γραφική και ηχητική αναπαράσταση της μάχης του Καλπακίου ^[4].

Παραπομπές